اثر انواع و مقادیر مختلف کودهای آلی و معدنی بر عملکرد و تجمع عناصر غذایی در ذرت

به منظور بررسی اثر انواع و مقادیر کودهای آلی و معدنی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت ( رقم سینگل کراس 704) آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، در سال زراعی 1386 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو عامل در سه تکرار انجام شد. عامل اصلی 14 تیمار کودی شامل شاهد (بدون مصرف کود شیمیایی و کمپوست)، کود شیمیایی، کمپوست زباله، ورمی کمپوست و لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هکتار به صورت جداگانه و یا همراه با 50 درصد کود شیمیایی بود و عامل فرعی نیز تفاوت کاربرد یکساله و دو ساله تیمارهای کودی در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج اثر کود های آلی در افزایش عملکرد دانه، ماده خشک کل، تعداد ردیف، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال از نظر آماری معنی دار بود و همچنین مصرف دو ساله کود های آلی و معدنی بهتر از مصرف یکساله آنها بر افزایش مقادیر عملکرد دانه، ماده خشک کل، شاخص برداشت، تعداد دانه در ردیف و تعداد دانه در بلال تأثیر داشت. با توجه به عدم تفاوت معنی دار بین مصرف دو ساله تیمارهای کودی کمپوست لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هکتار به صورت غنی شده و یا جداگانه و همچنین مصرف دو ساله ورمی کمپوست 20 و 40 تن در هکتار به صورت غنی شده می توان گفت که مصرف دو ساله کمپوست لجن فاضلاب 20 تن در هکتار به صورت غنی شده مناسبترین تیمار کودی از نظر حصول حداکثر عملکرد دانه می باشد. مقادیر غلظت آهن، روی، مس و منگنز برگ تحت تأثیر کاربرد کودهای شیمیایی و آلی و همچنین مدت مصرف آن قرار گرفت اما اثر متقابل بین تیمارهای کودی مذکور و مدت مصرف آن فقط بر غلظت مس برگ موثر بود. بالاترین غلظت مس برگ نیز متعلق به مصرف دوساله کمپوست لجن فاضلاب 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی بود. بین غلظت مس برگ و بذر رابطه منفی وجود داشت که از لحاظ آماری همبستگی معنی داری بین آنها مشاهده نشد. مصرف دو ساله کودهای آلی نسبت به مصرف یکساله آن نقش موثری را در غلظت عناصر آهن و مس در بذر و غلظت آهن، مس، روی و منگنز در برگ دارد. همچنین مصرف یکساله کودهای مذکور نسبت به مصرف دوساله آن نقش بهتری در افزایش منگنز بذر داشت. طول تاسل، ارتفاع ساقه، قطر ساقه، قطر بلال و طول بلال نیز تحت تأثیر کودهای آلی و معدنی قرار گرفت و مدت مصرف تیمارهای کودی بر کلیه صفات فوق به جز ارتفاع ساقه معنی دار بود، همچنین فاصله بلال از سطح زمین نیز تحت تأثیر مدت مصرف آن قرار گرفت. اثر متقابل بین کود و مدت مصرف آن نیز بر کلیه صفات فوق به جز فاصله بلال از سطح زمین و قطر ساقه معنی دار بود. نوع کود، مدت مصرف آن و اثر متقابل بین نوع کود و مدت مصرف آن بر درصد کلروفیل و شاخص برگ در مرحله تاسل دهی معنی دارشد. بالاترین درصد کلروفیل مربوط به مصرف دوساله لجن فاضلاب 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی بود. بالاترین شاخص سطح برگ نیز مربوط به مصرف دوساله ورمی کمپوست 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی بود. ماده خشک کل از بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه (**82/0r=) برخوردار بود. نیتروژن برگ و بذر و همچنین فسفر بذر نیز از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه برخوردار بود. بین نیتروژن برگ و بذر نیز رابطه مثبت و معنی داری مشاهده گردید. همچنین بین غلظت مس برگ و بذر رابطه منفی وجود داشت که از لحاظ آماری همبستگی معنی داری بین آنها مشاهده نشد. در مجموع می توان گفت که استفاده از کمپوست علاوه بر کاهش آلودگی محیط زیست می تواند در افزایش عملکرد ذرت نیز نقش مثبتی را ایفا کند.